Sát nhập để lành mạnh hệ thống ngân hàng

Khi ngân hàng gặp khó khăn, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam sẽ nhảy vào cứu. Tại Mỹ năm 2008, họ cắt đi 28 ngân hàng yếu kém. Đến năm 2009, họ tiếp tục cắt 140 ngân hàng và đến năm 2010 cắt tiếp 143 ngân hàng.

“Không chỉ ngồi chờ đến lúc các ngân hàng gặp rủi ro rồi mình đem tiền đến để đền, mà phải giám sát, theo dõi thường xuyên các hoạt động ngân hàng thương mại. Nếu thấy sai phải nhắc nhở để tránh sai tiếp”. Trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, TS Nguyễn Mạnh Dũng, Phó Tổng Giám đốc Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam, cho biết như vậy.

Tranh thủ kinh nghiệm, nguồn vốn nước ngoài

Trong một hội thảo gần đây, ông nói có một số ngân hàng cổ phần đang có vấn đề…

Hiện nay có hiện tượng một số ngân hàng cứ nghĩ rằng mình mạnh nhưng thực tế lại là yếu. Qua theo dõi và nghiên cứu, tôi thấy có tới một số ngân hàng có vấn đề.

Vậy giải pháp cụ thể hiện nay như thế nào, thưa ông?

Vẫn biết rằng xử lý vấn đề yếu kém này là rất nhạy cảm nhưng đã đến lúc phải thực hiện việc mua, bán, sát nhập các ngân hàng yếu kém lại để lành mạnh hơn hệ thống ngân hàng. Chúng tôi đã có kiến nghị để Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam được tháo gỡ vấn đề khó khăn này nhằm tránh những thất thoát cho nền kinh tế.

Hiện nay chúng tôi đã có sẵn 20 mô hình giải quyết trong đó được trình lên bốn mô hình tiên tiến nhất từ Nhật, Hàn Quốc, Mỹ và Canada. Nhìn lại giai đoạn cải cách của Hàn Quốc từ năm 1997 đến năm 2000, từ 2.000 doanh nghiệp (DN) họ đã mua bán sát nhập xuống còn 1.000 DN. Tại Mỹ năm 2008, họ cắt đi 28 ngân hàng yếu kém. Đến năm 2009, họ tiếp tục cắt 140 ngân hàng và đến năm 2010 cắt tiếp 143 ngân hàng. Như vậy chỉ trong vòng ba năm, Mỹ đã cắt đi 308 ngân hàng và trong năm năm tới họ công bố sẽ cắt tiếp 800 ngân hàng nữa. Theo tôi, Việt Nam cũng nên làm như vậy.

Nhưng nhiều người lo ngại khi mua bán, sát nhập, nếu bán đi cổ phần lớn thì sau này chúng ta sẽ khó điều khiển được hoạt động của ngân hàng, ảnh hưởng đến nền kinh tế nói chung?

Tỉ lệ mua bán quy định rõ ràng, chỉ được mua 30% cổ phần thôi, làm sao ảnh hưởng đến hệ thống ngân hàng của chúng ta được. Theo tôi, việc mua bán, sát nhập sẽ có cái lợi là DN nước ngoài có kinh nghiệm quản lý chuyên nghiệp trong ngân hàng, mặt khác chúng ta lại có thêm nguồn vốn. Bên cạnh đó, qua nghiên cứu nhiều năm tôi thấy các nhà đầu tư nước ngoài khi hoạt động mua bán tại Việt Nam, họ sợ nhất là tính minh bạch về pháp lý và thông tin. Vì thế, chúng ta không phải lo lắng về việc liệu có hình thức mua bán ngầm hay không. Kinh doanh cần sự an toàn, chính vì vậy sự an toàn ở đây chính là hành lang pháp lý của các thương vụ mua bán.

Chúng ta nên làm giống như Hàn Quốc, cụ thể thế nào thưa ông?

Hiện nay, ngân hàng lớn mạnh nhất của Hàn Quốc cũng đang có mặt tại Việt Nam (được sát nhập từ sáu ngân hàng yếu kém trước đây). Bảo hiểm tiền gửi của Hàn Quốc đã gom lại sáu ngân hàng, họ hỗ trợ mua bán lại với nhau. Số tiền mà hãng bảo hiểm tiền gửi hỗ trợ là 12,8 tỉ USD. Sau khi sát nhập và trở thành một ngân hàng lớn thì họ đưa lên sàn bán. Số tiền lời lên đến 200 triệu USD.

Chính phủ bơm tiền thông qua công cụ bảo hiểm

Như vậy là Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam sẵn sàng đứng ra hỗ trợ vốn trong các thương vụ mua bán ngân hàng, thưa ông?

Không hoàn toàn là như vậy nhưng Chính phủ sẽ bơm tiền thông qua công cụ bảo hiểm để mua bán. Nghe tưởng là bao cấp nhưng thực ra lại là thị trường. Chúng ta nên kêu gọi các ngân hàng mạnh mua lại cổ phần thông qua Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam. Mà số tiền này cũng từ các ngân hàng đóng phí bảo hiểm mỗi năm là 0,15% lâu nay. Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam lấy số tiền này đầu tư vào những lĩnh vực cực kỳ an toàn để phát triển.

Các ngân hàng mạnh không muốn mua các ngân hàng yếu, dù là rẻ. Thế nhưng nếu Bảo hiểm tiền gửi hỗ trợ thì chắc chắn họ sẽ mua. Như vậy vừa được hỗ trợ tiền, nếu lãi ngân hàng mua sẽ được hưởng 100%, nếu lỗ Bảo hiểm tiền gửi sẽ chịu lỗ 80%.

Khi mua rồi, nếu nhân sự kém họ có thể bỏ đi nhưng vẫn được sử dụng toàn bộ hệ thống giao dịch. Điều này cực kỳ quý giá. Nếu Công ty Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam không đủ tiền, chúng tôi kêu gọi các ngân hàng lớn thay vì đóng phí bảo hiểm ba tháng một lần thì giờ là đóng trước ba năm. Trong trường hợp tiếp tục thiếu tiền nữa thì bảo Công ty Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam sẽ vay Quỹ tiền tệ châu Á. Hàn Quốc cũng đã từng vay quỹ này trong các thương vụ mua bán sát nhập DN.

 Xin cảm ơn ông.

50 triệu đồng theo điều tra từ năm 2002 đến nay, có đến 80% số người gửi tài khoản là 50 triệu đồng. Còn 20% là trên 50 triệu đồng.

Theo thông lệ quốc tế, bảo hiểm tiền gửi phải gấp ba lần thu nhập bình quân đầu người nước đó. Tại thời điểm 2002 thì số tiền bảo hiểm của chúng ta đã cao gấp năm lần thu nhập bình quân đầu người. Tuy nhiên, đến nay mức này đã lạc hậu, Công ty Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam đang có đề xuất lên 200 triệu đồng bảo hiểm tiền gửi trên một tổ chức. Nghĩa là nếu gửi đi năm nơi, khi gặp rủi ro cả năm nơi thì bảo hiểm tiền gửi phải đền bù không phải 200 triệu đồng mà là 1 tỉ đồng.

(Pháp luật TPHCM Online)